Η μη αλκοολική λιπώδης διήθηση (NAFLD) ή πιο απλά “λιπώδες ήπαρ” χαρακτηρίζεται από την αυξημένη εναπόθεση λίπους στο ήπαρ, η οποία δεν οφείλεται στην κατανάλωση αλκοόλ. Στα αρχικά στάδια ή NAFLD δεν αποτελεί απειλή για την υγεία. Ωστόσο, σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες, όπως κίρρωση ήπατος.

Τα αυξημένα επίπεδα λίπους στο ήπαρ έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως είναι ο διαβήτης, η υπέρταση και η νεφρική νόσος.

Στάδια μη αλκοολικής λιπώδους διήθησης (NAFLD)

Η NAFLD αναπτύσσεται σε τέσσερα στάδια τα οποία αναλύονται παρακάτω:

• Λιπώδες ήπαρ (στεάτωση)

Χαρακτηρίζεται από αυξημένη εναπόθεση λίπους στα κύτταρα του ήπατος. Στο στάδιο αυτό ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ασθενών είναι συμπτωματικοί και η διάγνωση τις περισσότερες φορές γίνεται από τυχαίο εργαστηριακό έλεγχο.  

• Μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH)  

Αποτελεί πιο σοβαρή μορφή της NAFLD καθώς πέραν του αυξημένου λίπους στο ήπαρ συνυπάρχει και φλεγμονή.

• Ίνωση ήπατος (fibrosis)

Η επίμονη φλεγμονή του ήπατος προκαλεί ουλές στον ιστό και στα κοντινά αιμοφόρα αγγεία χωρίς όμως ακόμα να επηρεάζεται η φυσιολογική λειτουργία του.

• Κίρρωση ήπατος

Αποτελεί το πιο σοβαρό στάδιο και εκδηλώνεται ύστερα από χρόνια φλεγμονή, κατά το οποίο το ήπαρ συρρικνώνεται και έχει ουλές. Η βλάβη αυτή είναι μόνιμη και σταδιακά μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια καθώς και σε καρκίνο του ήπατος.

Πρέπει να αναφερθεί ότι σε ένα πολύ μικρό ποσοστό ατόμων η NAFLD θα εξελιχθεί και σταδιακά θα αναπτύξει ηπατική βλάβη. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν δεν έχει γίνει διάγνωση και δεν έχει αντιμετωπιστεί έγκαιρα. 

Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης NAFLD

Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης NAFLD στην περίπτωση ενός ή παραπάνω παραγόντων από τους παρακάτω:

• Παχυσαρκία, ειδικότερα όταν το περισσότερο λίπος βρίσκεται συσσωρευμένο στην περιοχή της κοιλιάς-μέσης.
• Διαβήτης τύπου 2
• Παθήσεις που σχετίζονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη όπως το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών
• Υποθυρεοειδισμός
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Υψηλή χοληστερόλη
• Μεταβολικό σύνδρομο
• 50 ετών και πάνω
• Κάπνισμα

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις διάγνωσης NAFLD σε άτομα χωρίς κανένα παράγοντα κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών.  

Συμπτώματα NAFLD

Στα πρώτα στάδια της NAFLD συνήθως δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα. Μόνος σε περιπτώσεις προχωρημένων σταδίων της νόσου ( NASH, ίνωση) μπορεί να προκληθεί:

• Πόνος στο πάνω δεξί μέρος της κοιλιάς
• Έντονη κούραση
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Αδυναμία

Αντιμετώπιση και θεραπεία της NAFLD

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της NAFLD. Ωστόσο, αλλαγές στο τρόπο ζωής μπορούν να βοήσουν πάρα πολύ.

Επομένως, η επιτυχής αντιμετώπισης της NAFLD έγκειται στην υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Πιο συγκεκριμένα συστήνεται:

• Απώλεια βάρους

Μία απώλεια μεγαλύτερη του 10% σε περίπτωση που το άτομο είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο είναι ικανή να μειώσει αρκετά το συσσωρευμένο λίπος στο ήπαρ. Όμως, είναι πολύ σημαντικό η απώλεια να μην ξεπερνά το 1 κιλό την εβδομάδα και αυτό γιατί ένας μεγάλος ρυθμός απώλειας μπορεί να έχει αντίστοιχα αρνητική επίδραση στην λειτουργία του ήπατος.

• Υγιεινή διατροφή

Μια ισορροπημένη διατροφή αποτελεί τον θεμελιώδη λίθο για την αντιμετώπιση της NAFLD όπως και πολλών άλλων παθήσεων. Στη βάση της διατροφής θα ήταν καλό να βρίσκονται τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα προϊόντα ολικής άλεσης και οι ξηροί καρποί. Επίσης, θα ήταν πολύ βοηθητικό το μεγαλύτερο μέρος των υδατανθράκων να προέρχεται από τα παραπάνω και να περιορίζεται η κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε απλούς υδατάνθρακες (ζάχαρη), ειδικά όταν ταυτόχρονα περιέχουν μεγάλη ποσότητα άλατος και λιπαρών. Ακόμη, συστήνεται η μείωση κατανάλωσης κόκκινου κρέατος (1φ/εβδομάδα) ενώ ενθαρρύνεται η κατανάλωση περισσότερων ψαριών και πουλερικών. Τέλος, προτιμήστε το ελαιόλαδο έναντι του βουτύρου ή άλλων ελαίων.

• Νερό

Εστιάστε στο να πίνετε περισσότερο νερό αντί να καταναλώνετε ζαχαρούχα ποτά ( αναψυκτικά, χυμούς του εμπορίου, ενεργειακά ποτά κ.α.).

• Φυσική δραστηριότητα

Η αερόβια άσκηση (γρήγορο περπάτημα, τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμπι) μέτριας-υψηλής έντασης έχει φανεί ότι μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της NAFLD, ακόμα και όταν δεν υπάρχει απώλεια βάρους. Βέβαια ο συνδυασμός και των δύο αποτελεί την καλύτερη δυνατή λύση.

• Μείωση ή διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ

Η NAFLD  δεν προκαλείται από την κατανάλωση αλκοόλ. Ωστόσο, μπορεί να επιδράσει αρνητικά. Για αυτό συστήνεται η μείωση ακόμα και η διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ.

Βιβλιογραφία

Armand, W. (2020, 04 14). Harvard Health Publishing . Ανάκτηση από Fatty liver disease: What it is and what to do about it: https://www.health.harvard.edu/blog/fatty-liver-disease-what-it-is-and-what-to-do-about-it-2019011015746

NHS. (2022, 01 13). NHS. Ανάκτηση από Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD): https://www.nhs.uk/conditions/non-alcoholic-fatty-liver-disease/

Αθηνά, Χ. (2021, 04). ΥΓΕΙΑ. Ανάκτηση από Μη αλκοολική λιπώδης νόσος ήπατος (NAFLD): https://www.hygeia.gr/mi-alkooliki-lipodis-nosos-ipatos-nafld/