Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) είναι μια χρόνια κατάσταση η οποία δεν απειλεί τη ζωή, ωστόσο αρκετές φορές καθιστά την καθημερινότητα δύσκολη. Αν βιώνετε συμπτώματα όπως κοιλιακό πόνο και φούσκωμα, τότε γνωρίζετε πόσο δυσάρεστα μπορεί να είναι αυτά. Το ΣΕΕ μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως το άγχος, κάποιες λοιμώξεις ή ακόμα και τη χρήση αντιβιοτικών, χωρίς όμως να εντοπίζονται εμφανείς βλάβες στο έντερο. Υπάρχουν μερικές απλές και πρακτικές συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων και να κάνουν την καθημερινότητα πιο άνετη, χωρίς να χρειαστεί να αλλάξετε δραστικά τη διατροφή σας. Αν όμως δεν είναι αρκετές, τότε συστήνεται η δίαιτα χαμηλών FODMAPs, η οποία έχει σχεδιαστεί συγκεκριμένα για άτομα με ΣΕΕ.
Διάγνωση και Συμπτώματα
Για να διαγνωστεί το ΣΕΕ, αρχικά γίνονται εξετάσεις για να αποκλειστούν άλλες πιθανές παθήσεις του πεπτικού συστήματος. Αν δεν βρεθεί κάποια συγκεκριμένη αιτία, τότε καταλήγουμε στη διάγνωση του ΣΕΕ. Πιο συκγκεκριμένα, χρειάζεται να υπάρχει κοιλιακός πόνος τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για τους τελευταίους έξι μήνες. Τα κύρια συμπτώματα είναι:
- Ανακούφιση από τον πόνο μετά την τουαλέτα
- Αλλαγές στη σύσταση ή συχνότητα των κενώσεων
- Φούσκωμα ή πόνος στην κοιλιά
Τύποι ΣΕΕ:
Ανάλογα με το κύριο σύμπτωμα, δηλαδή αν επικρατεί η δυσκοιλιότητα ή η διάρροια, το ΣΕΕ χωρίζεται σε 4 τύπους
- ΣΕΕ με κυρίαρχη διάρροια
- ΣΕΕ με κυρίαρχη δυσκοιλιότητα
- Μικτός τύπος (εναλλαγή διάρροιας και δυσκοιλιότητας)
- Απροσδιόριστος τύπος
Η αξιολόγηση του τύπου του ΣΕΕ είναι σημαντική, καθώς κάθε τύπος απαιτεί διαφορετικές διατροφικές οδηγίες για καλύτερη διαχείριση των συμπτωμάτων.
Διατροφική Αντιμετώπιση του ΣΕΕ
Μετά τη διάγνωση, ο γιατρός και ο διαιτολόγος μπορούν να σας δώσουν κάποιες συμβουλές διατροφής και τρόπου ζωής, όπως:
- Μην παραλείπετε γεύματα και προσπαθήστε να τρώτε σε τακτικά χρονικά διαστήματα.
- Πίνετε τουλάχιστον 1,5 λίτρο νερό ή άλλα ροφήματα χωρίς καφεΐνη κάθε μέρα.
- Περιορίστε τον καφέ και το τσάι σε 2-3 ποτήρια την ημέρα.
- Περιορίστε το αλκοόλ και τα ανθρακούχα ποτά.
- Περιορίστε τις τροφές με υψηλές φυτικές ίνες, όπως προϊόντα ολικής άλεσης,η βρώμη, τα όσπρια, τα φρούτα με φλούδα και το σπανάκι.
- Αποφεύγετε τα τρόφιμα με “ανθεκτικό άμυλο”, που βρίσκεται σε επεξεργασμένα και προμαγειρεμένα φαγητά.
- Μην υπερβαίνετε τις 3 μερίδες φρούτων την ημέρα (μία μερίδα είναι περίπου 80 γρ).
- Αποφεύγετε τη σορβιτόλη, που βρίσκεται σε τσίχλες, αναψυκτικά και προϊόντα αδυνατίσματος.
- Αποφεύγετε τα “light” προϊόντα
- Δοκιμάστε και προβιοτικά: τα «καλά» αυτά βακτήρια που βρίσκονται είτε σε διάφορα τρόφιμα είτε σε σκευάσματα
Ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές, μπορεί να δείτε βελτίωση στα συμπτώματά σας. Αν όμως οι ενοχλήσεις παραμένουν, ίσως είναι χρήσιμο να δοκιμάσετε τη δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAPs, η οποία αποκλείει συγκεκριμένα ζυμώσιμα συστατικά όπως ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες.
Δίαιτα FODMAP: Τι περιλαμβάνει;
Η δίαιτα FODMAP περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες τροφών:
- Χαμηλή περιεκτικότητα σε FODMAP: Ρύζι, πατάτες, βρώμη, πορτοκάλια, καρότα, γάλα αμυγδάλου, φέτα, μαύρη σοκολάτα, μοσχάρι, χοιρινό, ελαιόλαδο
- Μέση περιεκτικότητα σε FODMAP: Ρόδι (40 γρ), αβοκάντο (40 γρ), γάλα σόγιας (60 ml), σοκολάτα γάλακτος (30 γρ)
- Υψηλή περιεκτικότητα σε FODMAP: Σιτάρι, σίκαλη, μήλα, αχλάδια, όσπρια, σκόρδο, κρεμμύδι, γάλα, μέλι
Σημαντικό: Η δίαιτα αυτή δεν είναι για μακροχρόνια εφαρμογή, γιατί ο αποκλεισμός τροφών μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Συνιστάται να την ακολουθείτε για έως και 8 εβδομάδες. Μετά, με τη βοήθεια διαιτολόγου, σταδιακά επαναφέρετε τις τροφές και καταλήγετε σε ένα διατροφικό πλάνο προσαρμοσμένο στις δικές σας ανάγκες.
Επίσης μπορείτε να δοκιμάσετε και προβιοτικά: τα «καλά» αυτά βακτήρια που βρίσκονται είτε φυσικά σε τρόφιμα όπως το πρόβειο γιαούρτι, το κεφίρ, τα ζυμωμένα προϊόντα αλλά και τεχνήτα σε διάφορα σκευάσματα που κυκλοφορούν, μπορούν να ενισχύσουν τον πληθυσμό των μικροβίων που κατοικεί στο παχύ έντερο.
Και να θυμάστε…
Το ΣΕΕ μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά σας και τη σχέση σας με το φαγητό, κάνοντάς σας να νιώθετε ότι χάνετε τον έλεγχο. Αν αντιμετωπίζετε συμπτώματα, μην τα αγνοείτε. Μιλήστε με τον γιατρό σας για μια σωστή διάγνωση. Με τη βοήθεια ενός διατροφολόγου, μπορείτε να σχεδιάσετε ένα εξατομικευμένο πλάνο που θα σας βοηθήσει να πάρετε ξανά τον έλεγχο της ζωής σας, να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα και να αισθανθείτε καλύτερα στην καθημερινότητά σας.